Bugi ô tô là một bộ phận rất nhỏ nhưng lại không thể nào thiếu được cho động cơ ô tô. Bugi thuộc về hệ thống đánh lửa, có tác dụng tạo tia lửa điện để mở đầu quá trình đốt cháy nguyên liệu trong bộ hòa khí, tạo công cơ học giúp xe vận hành. Khi sử dụng lâu ngày bugi có thể gặp một số hư hỏng do thời gian sử dụng lâu hoặc ảnh hưởng từ hệ thống đánh lửa hay các hệ thống khác. Lúc này cần phải khắc phục ngay để tránh ảnh hưởng đến động cơ.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bugi
Những thành phần cấu tạo nên bugi bao gồm:
Vỏ cách điện.
Điện cực trung tâm.
Mã số của bugi.
Vùng nhiệt của bugi.
Nguyên lý hoạt động của bugi
Với động cơ xăng, để tạo ra lửa cần có đủ 3 yếu tố: oxy, nhiên liệu và nhiệt. Khi xylanh thực hiện kỳ nạp, nó sẽ hút không khí gồm cả oxy. Động cơ có hệ thống phun nhiên liệu trực tiếp. Bugi giúp tạo ra nhiệt. Kết quả hỗn hợp nhiên liệu được chốt cháy sẽ sinh công giúp động cơ chuyển động.
Bugi cung cấp nhiệt dưới dạng tia lửa điện nhỏ. Tia lửa này có điện áp từ 5 kV – 45 kV (tuỳ theo xe) tạo ra từ bô bin đánh lửa dưới sử điều khiển của mô-đun điều khiển động cơ (ECM). Tia lửa hình thành do điện tích nhảy giữa 2 cực của bugi. Nhiệt sinh ra từ 4.700 – 6.500 độ C giúp đốt cháy hỗn hợp hoà khí, từ đó đẩy piston giúp trục khuỷu chuyển động.
Các loại bugi ô tô hiện nay
Dựa vào khả năng tản nhiệt của bugi, người ta chia thành 2 loại bugi là bugi nóng và bugi nguội.
Bugi nóng thường được sử dụng cho động cơ phân khối nhỏ (có tỉ số nén thấp), những xe di chuyển quãng đường ngắn, tốc độ thấp, trọng tải nhẹ,…
Bugi nguội thường được dùng cho động cơ phân khối lớn (có tỉ số nén cao), phù hợp với dòng xe vận hành ở các cung đường dài, trọng tải lớn,…
Hai dòng bugi này hiện nay được rất nhiều hãng sản xuất, tùy vào từng loại mà tuổi thọ và giá thành cũng sẽ khác nhau.
Bao lâu nên thay bugi cho ô tô một lần?
Theo như những thợ chuyên về xe chia sẻ, thời gian thay bugi tùy thuộc vào từng loại bugi đến từ hãng khác nhau và cách vận hành xe khác nhau (có thể thay trước hoặc sau).
Thông thường bugi ô tô nên vệ sinh sau mỗi 20 000km, trung bình thì nên thay bugi sau mỗi 50 000km – 60 000km. Để có thể nâng cao tuổi thọ cho thiết bị này, nên kết hợp với việc vệ sinh thay thế lọc gió động cơ định kỳ.
Một số hiện tượng cho thấy bugi có vấn đề
Thường theo các mốc định kỳ cứ sau 2000km nên kiểm tra bugi để buồng đốt được vận hành tốt nhất. Hãy kiểm tra khe hở giữa chấu và điện cực dương.
Nếu khe hở quá rộng sẽ gây khó khăn trong việc đánh lửa, xe có thể thường xuyên chết máy. Ngược lại, nếu khe hở quá hẹp, tia lửa không đủ lớn sẽ gây lãng phí nhiên liệu làm xe có cảm giác bị ì.
- Khi thấy xe ô tô bị hao xăng hơn bình thường thì rất có thể bugi của động cơ đang gặp vấn đề. Khi bugi bị trục trặc, ECM điều khiển động cơ sẽ không kiểm soát được cường độ tia lửa hoặc lượng oxy để bổ sung mức nhiên liệu phù hợp. Điều này khiến quá trình đốt kém hiệu quả.
- Đề máy khó nổ hoặc không nổ thường do động cơ lạnh do lâu không hoạt động, khi người lái đề xe, ECM sẽ phải bổ sung thêm nhiên liệu để hơi nước đọng lại ở xylanh giải phóng hoàn toàn. Điều này khiến bugi bị mòn, bị trục trắc càng khó bắt lửa hơn bình thường.
- Bỗng một ngày đẹp trời, xe ô tô bỗng nhiên có cảm giác yếu hơn, lên ga không được nhanh, thì vấn đề bugi có vấn đề là rất cao (tia lửa điện sinh ra không đủ mạnh)
- Động cơ rung nhiều ở chế độ nghỉ: Xe bị bệnh rần máy (Rough Idle), garanti không đều, có tiếng kêu lạ,… là một trong các dấu hiệu cho thấy bugi xe gặp vấn đề.
Bugi loại nào tốt nhất hiện nay?
Bugi ô tô hiện có rất nhiều loại, mỗi thương hiệu lại có ưu và nhược điểm riêng. Về khả năng tản nhiệt thì có bugi nóng và bugi nguội,… Để biết chính xác nên mua loại bugi nào thay cho xe ô tô thì cần tham khảo loại bugi đang dùng cho động cơ xe mình.
Không phải cứ bugi cao cấp là đã tốt, quan trọng là chọn bugi phù hợp với động cơ và theo hãng xe để hạn chế tiêu hao nhiên liệu mà lại sinh ra công lớn nhất.
Về thương hiệu, đa phần các hãng xe đều sử dụng bugi của riêng mình và có cung cấp bugi dưới tên thương hiệu của mình như hãng Toyota, Honda, Kia, Hyundai, Mazda,…
>>> Tham khảo thêm sản phẩm: lọc dầu ô tô.
Trên đây là những thông tin tổng quan về bugi, và những khuyến cáo thời gian nên thay thế, vệ sinh bugi sau một thời gian sử dụng. Những vấn đề này sẽ giúp xe vận hành bền bỉ hơn, hiệu quả và tiết kiệm nhiên liệu. Sản phẩm này có giá thành khá rẻ vì thế người sử dụng xe nên thường xuyên kiểm tra định kỳ để bảo vệ động cơ xe tốt nhất.